Στη μία έρευνα.

Ευρωπαίοι νευροεπιστήμονες κατάφεραν να προκαλέσουν σε εθελοντές την αίσθηση ότι βρίσκονται έξω το σώμα τους, σε μια σειρά πειραμάτων που ίσως βοηθήσουν στην κατανόηση ενός αμφιλεγόμενου φαινομένου που αναφέρουν συχνά όσοι πλησίασαν το θάνατο.

Η ψευδαίσθηση του να βλέπει κανείς τον εαυτό του από μακριά αναφέρεται σχετικά συχνά από ανθρώπους που βρέθηκαν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, καθώς και ασθενείς με σχιζοφρένεια ή επιληψία.

Αυτές οι αναφορές χρησιμοποιούνται συχνά ως απόδειξη για την ύπαρξη της ψυχής. Ωστόσο οι τελευταίες έρευνες αποδεικνύουν ότι αυτή η παράξενη αίσθηση είναι δυνατό να προκληθεί ξεγελώντας τον εγκέφαλο.

Το φαινόμενο αναπαράχθηκε στο εργαστήριο σε δύο ξεχωριστά πειράματα που δημοσιεύονται την Παρασκευή στο περιοδικό Science. Και στα δύο, οι εθελοντές φόρεσαν γυαλιά εικονικής πραγματικότητας συνδεδεμένα με κάμερες που τους βιντεοσκοπούσαν από πίσω. Έβλεπαν δηλαδή την πλάτη του σώματός τους.

Στη μία έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από τον Δρ Χένρικ Έρσον του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου, ένας ερευνητής πλησίαζε ένα ραβδί στην κάμερα ακριβώς τη στιγμή που ένας συνάδελφός του άγγιζε με ένα άλλο ραβδί το στέρνο του εθελοντή. Αυτό δημιουργούσε στον εθελοντή την ψευδαίσθηση ότι βρισκόταν μερικά μέτρα πίσω από το σώμα του, όπου δεχόταν το άγγιγμα, αναφέρει το Reuters.

Στο πείραμα του Όλαφ Μπλάνκε του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου στη Λοζάνη, οι εθελοντές κοιτούσαν μέσα από τα γυαλιά την πλάτη μιας κούκλας, την οποία έξυνε με το χέρι ένας ερευνητής. Την ίδια στιγμή, ένας άλλος ερευνητής έξυνε την πλάτη του ίδιου του εθελοντή. Και πάλι, οι εθελοντές είχαν την αίσθηση ότι έβλεπαν τον εαυτό τους από πίσω, έξω από το πραγματικό τους σώμα.

«Περιγράφουμε μια ψευδαίσθηση κατά την οποία υγιείς εθελοντές είχαν την εμπειρία ενός εικονικού σώματος σαν να ήταν το δικό τους, και εντόπιζαν τους εαυτούς» τους έξω από τα όρια του σώματός τους σε διαφορετικές θέσεις στο χώρο», γράφει ο Δρ Μπλάνκε.

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, το φαινόμενο προκαλείται από ασυμφωνία ανάμεσα στα οπτικά και τα απτικά ερεθίσματα. Τα μάτια δίνουν μια εικόνα, η αίσθηση της αφής δίνει μια ασύμβατη εικόνα, και ο εγκέφαλος παράγει την ψευδαίσθηση σε μια προσπάθεια να επιλύσει τη διαφωνία.

Αυτού του είδους τα πειράματα θα μπορούσαν να ρίξουν φως σε φιλοσοφικά ερωτήματα που αφορούν την αίσθηση του εαυτού μας, αλλά θα μπορούσαν να έχουν και πρακτικές εφαρμογές στα βιντεοπαιχνίδια και την τηλεχειρουργική, εκτιμούν οι ερευνητές.